Yunanlı yazar George Poulimenos’un 1922 İzmir Rehberi adlı kitabı, Altay Eğitim ve Spor Vakfının girişimi ve Konak Belediyesi ve İzelman’ın katkısıyla, Prof. Çınar Atay, Teodor Hacudi ve Ayşen Tekşen tarafından Türkçe’ye çevrilerek satışa sunuldu. 1922 öncesi İzmir’i sokak sokak anlatan, kültürünü, yiyeceklerini, yaşam biçimini, ticaretini en ince detayına kadar okura sunan bu kitabın, kent tarihine ve kültürüne önemli katkıda bulunacağı tartışılmaz. Yazar 7 Nisan 2022 günü saat 15’de İzmir Kalkınma Ajansının düzenlediği Geçmişten Günümüze İzmir Limanı Sempozyumu etkinliğinde bir konferans verecek. 8 Nisan 2022’de Saat 17.30’da Yakın Kitapevinde yazarın da katılacağı bir imza günü düzenlenecek. İzmir’deki bu etkinliklerinin arifesinde yazar George Poulimenos’la bir söyleşi gerçekleştirdik. Okuru bol olsun.
1. Kitabınızın basımını daha önce de Andreas Baltas'ın 1890-1922 Arasında İzmir'de Faaliyet Gösteren Rum Spor Kulüpleri kitabını yayınlayan Altay Spor ve Eğitim Vakfı, ASEV'in üstlendiğini görüyoruz. Türkçe yayına hazırlayan ekip ise Prof Çınar Atay, Ayşen Tekşen, Teodora Hacudi'den oluşuyor. Bu süreci biraz anlatır mısınız? Zorluklar yaşandı mı? Arzuladığınız gibi bir ekip çalışması oldu mu?
İzmir’de zaten çok arkadaşım vardı ve bazılarıyla çeşitli projelerde işbirliği yaptım. Benin gibi bir İzmir aşığı olan Prof. Çınar Atay’I şehirle ilgili çok sayıda çalışmasından zaten biliyor ve hayranlık duyuyordum. Ayşen’le benim web sitemi Türkçeye çevirmeyi teklif ettiğinde tanıştım ve artık iyi dostuz. İşbirliğimiz son derece sorunsuz ilerledi. Tek engel Ayşen’in Yunanca ve benim Türkçe bilmememdi. Bu yüzden çeviriyi ve son kontrolleri ara dil olarak İngilizce yaptık. Teodora içimizde her iki dili de akıcı biçimde kullanan tek kişiydi ve sürece mutlak katkısı oldu.
2) Smyrna Guide çalışmanızda bir bibliyografya bulunmuyor, hazırlarken destek aldığınız
yayınlar ve planlar hakkında bilgi verir misiniz Kaç yıl geriye doğru gittiniz?
Başta Yunanca, Türkçe ve İngilizce olmak üzere, çeşitli dillerdeki kitaplar, makaleler ve eski gazetelerden veri topladım. Kısa bir derlemeyi şöyle aktarabilirim:
Yunanca:
Kiliseler, eğitim, tiyatro, sağlık, basın vb. için ChristosSolomonidis; Bornova, Buca, Karşıyaka, Seydiköy vb. için NikosKararas; SokratisProkopiou’nun uzun Smirna şiiri; NikosKartsonakis “I rememberSmyrna”; FilipposFalbos “The Frank quarter of Smyrna”; ve DimitrisArchigenis, KosmasPolitis, Olga Vatidou kitapları. Kitapların dışında Yunanlı araştırmacıların çeşitli makaleleri, Smirna ticari rehberleri ve Amalthea gibi eski Smirna gazeteleri.
Türkçe:
Çınar Atay “Tarih içinde İzmir”, “İzmir rıhtımında ticaret Kordon boyunda yaşam” vb.; Rauf Beyru “19. Yüzyılda İzmir Kenti”; İlhan Pınar, “Osmanlı Dönemi’nde İzmir’de Bir Cemaat: İzmir’de Alman İzleri 1752‒1922”; Yaşar Ürük “İzmir’i İzmir Yapan Adlar (İzmir Kent Sözlüğü)” ve diğerleri; ayrıca, Türkçae araştırma makaleleri.
İngilizce & Fransızca:
Rıfat Bali (ed.) “A Survey of SomeSocialConditions in Smyrna, AsiaMinor – May 1921”; VitalCuinet “La Turquied’Asie”; GastonDeschamps “Sur lesroutesd’Asie”; Sibel Zandi-Sayek “OttomanIzmir – The Rise of a Cosmopolitan Port 1840‒1880” ve diğerleri; ayrıca Fransızca ticari rehberler.
Haritalar ve Planlar:
Storari (1856), LamecSaad (1876), Vitalis (1889), English watermap (~1900), Goad (1905), Anonim (1905), Bon (1913), Pervititch (1923), HenriProst (1924), Belediye (~1930), Izmir Kadastro planları (1936-37). Bu haritaların çoğu Çınar Atay’ın “Osmanlı’dan Cumhuriyet’e İzmir Planları” kitabında yer almaktadır. Ayrıca 1920’de ve 1922 yangınından sonra çekilmiş hava fotoğraflarından da yararlandım..
3) İzmir rehberi kitabınızda yer alan planlar sistematik olarak çok düzenli. Bu planları hazırlarken mesleğinizin etkisi ve desteği oldu mu. Özellikle iyi bir haritacılık bilgisine sahip olduğunuz anlaşılıyor, açıklar mısınız.
Gerekli olan çeşitli dijital araçları ve uygulamaları çok kolayca kullandığım ve birleştirdiğim için IT uzmanlığı eğitimimin haritaları oluşturma ve düzenlemede yararlı oldu. Haritaları iyi biliyor olmam haritacılık eğitimi almamdan değil çocukluktan beri onları çok sevmemden kaynaklanıyor.
4) SmyrnaQuai kitabından Atina'da ödül aldığınızı biliyoruz. Bu çalışmanızdan da bir ödül bekliyor musunuz?
Athens Academy her yıl genel tarihi çalışmalar için iki ödül verir. 2019’da bu ödülü SmyrnaQuay kitabımızla AchilleasChatziconstantinou ve ben aldık. Bu bizim altı yıldan uzun süren zorlu emeğimizin ödülüydü. Ne yazık ki bu kitap için Academy’den ödül alamam çünkü ödül alan birisi yedi yıl boyunca tekrar aday olamaz.
5) Kitabı Hazırladığınız dönemde İzmir'de sokak ve yer isimleri çeşitli ve farklı dillerde farklı biçimlerde, değişik adlarla söyleniyordu Bunları tek bir ve ortak isim altında birleştirmek zor oldu mu?
Aslında zordu. Sorunlardan biri, özel bir haritaya dayanarak üç farklı dilde (İngilizce, Rumca, Türkçe) sokak adları olmasıydı. Bir diğer güçlük ise başta Bon haritası olmak üzere, imla hatalarıydı. Gerçekte bu harita oldukça yanlış bir plan ve pek de harita sayılmaz. Bu nedenle, Bon haritasındaki blokları diğer haritalarınkiyle eşleştirmeye çalıştığımda çok fazla sorun çıktı.
Bazı bilgiler hiç beklenmedik yerlerden geldi. Örneğin, 1922 Yangınının hasarlarını hangi şirketin ödeyeceğini kararlaştırmak için 1924-25 yıllarında Londra’da görülen mahkeme tutanaklarında bir itfaiyeci Lagoudaki sokağında yangın olduğu beyanında bulundu. Bu sokağın nerede olduğu sorulduğunda Bon haritasında “IrirChachi” olarak belirtildiğini söyledi.
1. Kitabınızın basımını daha önce de Andreas Baltas'ın 1890-1922 Arasında İzmir'de Faaliyet Gösteren Rum Spor Kulüpleri kitabını yayınlayan Altay Spor ve Eğitim Vakfı, ASEV'in üstlendiğini görüyoruz. Türkçe yayına hazırlayan ekip ise Prof Çınar Atay, Ayşen Tekşen, Teodora Hacudi'den oluşuyor. Bu süreci biraz anlatır mısınız? Zorluklar yaşandı mı? Arzuladığınız gibi bir ekip çalışması oldu mu?
İzmir’de zaten çok arkadaşım vardı ve bazılarıyla çeşitli projelerde işbirliği yaptım. Benin gibi bir İzmir aşığı olan Prof. Çınar Atay’I şehirle ilgili çok sayıda çalışmasından zaten biliyor ve hayranlık duyuyordum. Ayşen’le benim web sitemi Türkçeye çevirmeyi teklif ettiğinde tanıştım ve artık iyi dostuz. İşbirliğimiz son derece sorunsuz ilerledi. Tek engel Ayşen’in Yunanca ve benim Türkçe bilmememdi. Bu yüzden çeviriyi ve son kontrolleri ara dil olarak İngilizce yaptık. Teodora içimizde her iki dili de akıcı biçimde kullanan tek kişiydi ve sürece mutlak katkısı oldu.
2) Smyrna Guide çalışmanızda bir bibliyografya bulunmuyor, hazırlarken destek aldığınız
yayınlar ve planlar hakkında bilgi verir misiniz Kaç yıl geriye doğru gittiniz?
Başta Yunanca, Türkçe ve İngilizce olmak üzere, çeşitli dillerdeki kitaplar, makaleler ve eski gazetelerden veri topladım. Kısa bir derlemeyi şöyle aktarabilirim:
Yunanca:
Kiliseler, eğitim, tiyatro, sağlık, basın vb. için ChristosSolomonidis; Bornova, Buca, Karşıyaka, Seydiköy vb. için NikosKararas; SokratisProkopiou’nun uzun Smirna şiiri; NikosKartsonakis “I rememberSmyrna”; FilipposFalbos “The Frank quarter of Smyrna”; ve DimitrisArchigenis, KosmasPolitis, Olga Vatidou kitapları. Kitapların dışında Yunanlı araştırmacıların çeşitli makaleleri, Smirna ticari rehberleri ve Amalthea gibi eski Smirna gazeteleri.
Türkçe:
Çınar Atay “Tarih içinde İzmir”, “İzmir rıhtımında ticaret Kordon boyunda yaşam” vb.; Rauf Beyru “19. Yüzyılda İzmir Kenti”; İlhan Pınar, “Osmanlı Dönemi’nde İzmir’de Bir Cemaat: İzmir’de Alman İzleri 1752‒1922”; Yaşar Ürük “İzmir’i İzmir Yapan Adlar (İzmir Kent Sözlüğü)” ve diğerleri; ayrıca, Türkçae araştırma makaleleri.
İngilizce & Fransızca:
Rıfat Bali (ed.) “A Survey of SomeSocialConditions in Smyrna, AsiaMinor – May 1921”; VitalCuinet “La Turquied’Asie”; GastonDeschamps “Sur lesroutesd’Asie”; Sibel Zandi-Sayek “OttomanIzmir – The Rise of a Cosmopolitan Port 1840‒1880” ve diğerleri; ayrıca Fransızca ticari rehberler.
Haritalar ve Planlar:
Storari (1856), LamecSaad (1876), Vitalis (1889), English watermap (~1900), Goad (1905), Anonim (1905), Bon (1913), Pervititch (1923), HenriProst (1924), Belediye (~1930), Izmir Kadastro planları (1936-37). Bu haritaların çoğu Çınar Atay’ın “Osmanlı’dan Cumhuriyet’e İzmir Planları” kitabında yer almaktadır. Ayrıca 1920’de ve 1922 yangınından sonra çekilmiş hava fotoğraflarından da yararlandım..
3) İzmir rehberi kitabınızda yer alan planlar sistematik olarak çok düzenli. Bu planları hazırlarken mesleğinizin etkisi ve desteği oldu mu. Özellikle iyi bir haritacılık bilgisine sahip olduğunuz anlaşılıyor, açıklar mısınız.
Gerekli olan çeşitli dijital araçları ve uygulamaları çok kolayca kullandığım ve birleştirdiğim için IT uzmanlığı eğitimimin haritaları oluşturma ve düzenlemede yararlı oldu. Haritaları iyi biliyor olmam haritacılık eğitimi almamdan değil çocukluktan beri onları çok sevmemden kaynaklanıyor.
4) SmyrnaQuai kitabından Atina'da ödül aldığınızı biliyoruz. Bu çalışmanızdan da bir ödül bekliyor musunuz?
Athens Academy her yıl genel tarihi çalışmalar için iki ödül verir. 2019’da bu ödülü SmyrnaQuay kitabımızla AchilleasChatziconstantinou ve ben aldık. Bu bizim altı yıldan uzun süren zorlu emeğimizin ödülüydü. Ne yazık ki bu kitap için Academy’den ödül alamam çünkü ödül alan birisi yedi yıl boyunca tekrar aday olamaz.
5) Kitabı Hazırladığınız dönemde İzmir'de sokak ve yer isimleri çeşitli ve farklı dillerde farklı biçimlerde, değişik adlarla söyleniyordu Bunları tek bir ve ortak isim altında birleştirmek zor oldu mu?
Aslında zordu. Sorunlardan biri, özel bir haritaya dayanarak üç farklı dilde (İngilizce, Rumca, Türkçe) sokak adları olmasıydı. Bir diğer güçlük ise başta Bon haritası olmak üzere, imla hatalarıydı. Gerçekte bu harita oldukça yanlış bir plan ve pek de harita sayılmaz. Bu nedenle, Bon haritasındaki blokları diğer haritalarınkiyle eşleştirmeye çalıştığımda çok fazla sorun çıktı.
Bazı bilgiler hiç beklenmedik yerlerden geldi. Örneğin, 1922 Yangınının hasarlarını hangi şirketin ödeyeceğini kararlaştırmak için 1924-25 yıllarında Londra’da görülen mahkeme tutanaklarında bir itfaiyeci Lagoudaki sokağında yangın olduğu beyanında bulundu. Bu sokağın nerede olduğu sorulduğunda Bon haritasında “IrirChachi” olarak belirtildiğini söyledi.