Mert DELEN/EGE’YE BAKIŞ - Adalet Bakanı Yılmaz Tunç’un açıkladığı, TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu’nda kabul edilen kanun teklifine göre; 31/7/2023 tarihi itibarıyla Covid-19 izninde bulunan hükümlülerden denetimli serbestliğe ayrılmalarına 5 yıl veya daha az süre kalanlar, tekrar cezaevine dönmüyor ve kalan sürelerini Denetimli Serbestlik altında infaz ediyor. Ancak bu kişiler herhangi bir suç işlediğinde doğrudan cezaevine alınıyor.
Denetimli serbestlik ile cezaevinden çıkan insanlar, üzerlerinde ‘suçlu’ lekesi olduğu dolayısıyla herhangi bir özel şirkette iş bulamıyor. İstihdam edilmeyen hükümlüler, Türkiye’nin içinde bulunduğu ekonomik krizin de etkisiyle ne kendine ne de ailesine bakamayacak durumda kalıyor. İş bulamayan şartlı tahliyeliler, herhangi bir suça karışıp cezaevine geri dönme isteğindeler. Emir Sultan Mahallesi Muhtarı Hüseyin Heptepe, denetimli serbestlikle dışarı çıkan vatandaşların tekrar cezaevine dönmek istediklerini ve bu nedenle suç işlemeye meyilli olduklarını söyledi.
ŞARTLI TAHLİYELİLER TEKRAR CEZAEVİNE DÖNMEK İSTİYOR
Denetimli serbestlik ile cezaevinden çıkan insanların iş bulamadıklarını, ailelerine bakamadıklarını ve bu yüzden bir suça karışıp cezaevine geri dönmek istediklerini ifade eden Emir Sultan Mahallesi Muhtarı Hüseyin Heptepe, “Emir Sultan seçmenleri arasında, işledikleri suçlar neticesinde cezaevinde hüküm giymiş fakat şartlı tahliye ile dışarı çıkmış olan vatandaşlarımız var. 5 sene ve daha az cezası kalan hükümlüler, düzenlenen kanunla birlikte bu hakka sahip oldu. Bu vatandaşlar dışarı çıktıklarında deri yoksullukla karşı karşıya kaldılar. Ekonomik krizin kendini bu denli hissettirdiği bir dönemde serbest bırakıldıkları için dışarıdaki yaşama uyum sağlayamıyorlar. Çünkü iş bulamıyorlar, para kazanamıyorlar. Şaka mı yoksa ciddi mi olduğunu ilk başlarda anlayamadığım çok sayıda talep aldım. İlerleyen süreçte bu taleplerde ciddi olduklarını öğrendik. Cezaevinden çıkan mahkumların bir suça karışıp yeniden cezaevine dönme arzuları var. Çünkü eve döndüklerinde eşleri, 2-3 tane çocukları ve hane halkının giderleri, masrafları var. Cezaevinden çıkan birey bunları karşılayamıyor. İstihdam yok, iş bulamıyor” diye konuştu.
(Emir Sultan Mahallesi Muhtarı Hüseyin Heptepe)
“ÜCRETSİZ ÇALIŞTIRILIYORLAR”
Şartlı tahliye ile dışarı çıkan insanlara belediyeler, valilik ve emniyet müdürlüğü tarafından sağlanan işlerde hiçbir ücret verilmediğini belirten Heptepe, “Verilen hüküm çerçevesinde park-bahçelerde, mezarlıklarda bu insanlar ücretsiz çalıştırılıyor. Çoğu kez de ulaşımı kendi ceplerinde karşılayamadıkları için mağdur oluyor. Bu işler belediyeler, valilik, emniyet tarafından veriliyor. Ancak karşılığında hiçbir ücret verilmiyor. Bu çok trajedik işliyor. İstihdam konusunda ciddi bir sorun yaşıyoruz. Bu adamların hükmü olduğu için özel bir kurumda çalışma olanakları hiç yok” ifadelerini kullandı.
“DİRENEMEYENLER TEKRAR CEZAEVİNE GİRİYOR”
Bu insanların seyyar satıcılık, hurdacılık, çekçekçilik gibi işlerde çalıştıklarını ancak masrafları karşılayamayanların bir suça karışıp tekrar cezaevine döndüklerini söyleyen Heptepe, “Peki bu insanlar hayatını nasıl devam ettiriyor? Çekçekçilik yaparak, sokaklardan hurda toplayarak, durumu daha iyi olanlar halden aldıkları meyve ve sebzeleri satarak para kazanmaya çalışıyorlar. Durumu olmayanlar da bu sürece çok fazla direnemiyor, ayakta kalamıyor ve tekrar cezaevine geri gidiyor” şeklinde konuştu.
“YASA ÇIKMALI”
Denetimli serbestlik ile cezaevinden çıkan insanlara istihdam sağlamak için bir yasa çıkması gerektiğini vurgulayan Heptepe, aksi takdirde bu insanların suç işleme olasılığının giderek artacağını belirtti. Heptepe, “Bu durumun TBMM’de bir yasaya tabi tutulmasını istiyoruz. Bu insanlar suç işlemiş olabilir ama istihdam anayasal bir haktır. İstihdam hakkını biz bu insanlara veremediğimiz zaman çocukları eğitimden, barınmadan, yeme-içmeden mağdur kalıyor. Bu durumla ilgili bir yasa çıkması lazım. Bu insanlar hayatlarını devam ettirebilecek bir para kazanmadıkları takdirde cezaevinden çıkan her bir birey ciddi derecede suça karışma olasılığı yüksek bir vatandaş haline geliyor. Baktığımız zaman cinayet, hırsızlık gibi birçok olay oluyor. Bunun ana nedenlerinden biri de denetimli serbestlikle cezaevinden çıkan ama iş bulamayan insanlar” dedi.
(Savaş Demirkıran)
DEMİRKIRAN: İŞ BULAMAYAN GENÇLERİMİZ YENİDEN HAPİSHANEYE DÖNÜYOR
Tepecik'in önde gelenlerinden Savaş Demirkıran, cezaevinden denetimli serbestlikle çıkan insanlara iş imkanı sağlayarak topluma kazandırılması gerektiğini vurguladı. Demirkıran; “1989 yılında hapishaneye girdim. 2-3 ceza yatıp çıktım. 34 sene iş bulamadım, yaşım 54. Kemikçilik, hurdacılık yaptım. Namusumla bugüne geldim. Bizim mahallelerimiz gariban olduğu için bazı insanlar kader kurbanı olarak cezaevlerine giriyor. Şu zamanki gençlerimizi topluma kazandırmak için bir iş güç lazım. İş bulamayan bu gençlerimiz yeniden hapishaneye dönüyor. Ne için dönüyor? Şu anda çalışan insanlar bile ağlaşıyor. Bu insanlar ne yapsın? Evinde 3 tane çocuğu var, ailesi var, evi kira, elektrik-su faturaları var. Cezaevinden çıkan insanlar iş bulamadıklarında çoluğu çocuğu için uyuşturucu da satıyor, hırsızlık da yapıyor. Mecbur çünkü. Evine bakabilmek için yapıyor. Bu insanlar toplum tarafından dışlandığı için tekrar mahpusluk oluyor. Benim diyeceğim şu: Ben çektim, gençlerimiz çekmesin. Pırıl pırıl gençlerimiz var. Haksız yere cezaevine girmiş kardeşlerimiz var. Bu insanlara bir istihdam yaratmak gerek” ifadelerini kullandı.
(Rıdvan Gürler)
GÜRLER: 14 GÜN İÇERİDE KALDIM DİYE İŞE GİREMEDİM
İzmir Büyükşehir Belediyesi’nde işe girecekken, bir iftira sonucunda 14 gün cezaevinde kalmasından dolayı işe alınmadığını belirten Rıdvan Gürler, “Belediyede işe girecektim. Bütün evraklarımı tamamlayıp teslim ettim. 1,5-2 ay sonra 3 sene, 1 ay, 15 gün cezam geldi. Girdi çıktıya beni aldılar. Sadece 14 gün içeride kaldım. Yanlış hatırlamıyorsam 5 gün sonra beni aradılar. ‘Adliyeye gidip neden içeride bulunduğunuza dair kağıt alın’ dediler. Gidip aldım. Daha sonra valilikten onaylatmamı istediler. 2 gün sonra bana telefon geldi. Olumsuzdur diye bir yanıt verildi. Ben ne bir hırsızlık yapmışım ne bir uyuşturucu satmışım ne başka bir şey yapmışım… Ben sporcuyum, futbolcuyum zaten. 16 yaşımda profesyonel oldum. 2. ve 3. liglerde futbol oynadım. Hâlâ da oynuyorum. Daha sonra Büyükşehir Belediyesi’ne de Konak Belediyesi’ne de gittim. Ancak ilgilenen olmadı. Ben sadece bunun nedenini merak ediyorum. 14 gün girip çıktım diye beni neden işe almadılar? Benim ne sigaram ne alkolüm ne uyuşturucum ne bir gece hayatım var. Önüne bir dosya geldi diye bir insanın hayatından alıkonulması nasıl bir durum?” diye konuştu.
(İsmet Candurmaz)
CANDURMAZ: BİZE DE İŞ VERSİNLER, BİZ DE ÇOCUĞUMUZU RAHATÇA OKUTALIM
Müzisyenlik yapan İsmet Candurmaz, cezaevine girip çıktıkları için iş bulmakta zorlandıklarını ifade etti. Candurmaz, “Müzisyenlerin hiçbir sosyal güvencesi yok. Zaten zar zor iş buluyoruz. Kazandığımız para geçinmemize yetmiyor. Çalıştığımız mekanlar sigortamızı yapmıyor. İleride bir emekliliğimiz yok. Belediyelerin hiçbir etkinliğinde görev alamıyoruz. Belediyelerin etkinliklerinde yer alabiliriz. Cezaevine girip çıktığımız için bize kurumlar tarafından bir istihdam sağlanmıyor. Bize de iş versinler. Bizim de sigortamız olsun. Bizler de çoluk çocuğumuzu rahatça okutalım” dedi.