Roman Katliamı Konak'ta anıldı

Muhammed Erez / Ege'ye Bakış- 2 Ağustos 1944’te  yaşanan Roman Soykırımı yıldönümünde toplanan Konak Kent Konseyi, Konak Belediyesi ve sivil toplum kuruluşları basın açıklaması yaptı. Soykırımın 80’inci yıldönümüne CHP İzmir İl Başkan Yardımcısı Emin Karameşe, CHP’li Konak Meclis Üyesi Tolga Küleş ve Konak Kent Konseyli Başkanı Hamit Mumcu konuşma gerçekleştirdi.

KARAMEŞE: ROMAN OLDUKLARI İÇİN KATLİAMA UĞRADILAR

Romanların sistematik olarak ayrımcılığa uğradıklarını söyleyen CHP'li Emin Karameşe, “Bugün burada, 80 yıl önce Avrupa’nın göbeğinde katledilen yurttaşlarımız için toplandık. Bu yurttaşlarımız sadece Roman kimliğine sahip olduğu için bu katliama uğradılar. Sadece Almanya’da değil, Almanya’nın çeşitli yerlerinde bu katliam yapıldı. Bugün Romanlar, sistematik olarak ayrımcılığa, önyargıya maruz kalıyorlar. Bizim haykırışımız sadece 80 yıl önce yapılan katliam için değil hem Türkiye’de hem de Avrupa’nın birçok kentinde Romanlara karşı yapılan etnik ayrımcılığa karşı. Sizlerin de 2 gözü ve 2 kulağı var. Bizlerin sizlerden hiçbir farkı yok. Ama eşit yurttaşlık hakkına geldiğimiz zaman, bizim dışımızdaki toplumlar kadar hak sahibi olamıyoruz.” dedi. 

"TÜM IRKLARLA KARDEŞİZ"

Romanların toprak ve güç arzusu olmadıklarını vurgulayan Karameşe; "Türkiye’de yaklaşık 5 milyon Roman, hükümetin uyguladığı politikalar yüzünden eziyet çekmekte. Türkiye’de Romanların liseyi bitirme oranları yüzde 7’lerde. Üniversiteyi bitirme oranları ise binde 5’lerde. Türkiye’de geçmişte yapılan kanunlarda, Roman vatandaşlara o kadar haksızlık yapılmış ki… Selahat Kanunu’nda, vasıfsız çingeneler yani üniversite eğitimi olmayan çingeneler, görüldüğü yerde tutuklanacak insanlar sıfatında geçmiş. İskan Kanunu’nda ise iskan izni verilmeyecek insanlar sıfatında geçmiş. Türk Dil Kurumu (TDK), Romanları arsız, yüzsüz, çocuk kaçıran, namus anlayışı olmayan olarak ibare etmiş. Ama bugün, herkesin saygı duyduğu ve bizim de övündüğümüz bir yönümüz var. Biz diğer toplumlar gibi toprak için, güç için insan öldürmeyi ve ölmeyi beceremedik. O yüzden Romanların bir devleti yok. Biz ‘Dünyalı’ olduğumuzu, Dünya’da yaşadığımızı söylüyoruz ve tüm ırklarla kardeş olduğumuzu söylüyoruz" ifadelerini kullandı.

KÜLEŞ: NAZİLER ROMANLARA İNSANLIK DIŞI DENEYLER YAPTI

Nazi Almanya’sı döneminde Romanlara, Yahudilere ve diğer azınlıklara yapılan katliamlardan bahseden Konak Belediyesi CHP'li Meclis Üyesi Tolga Küleş, “Konuşmama bir soruyla başlamak istiyorum: Neden 2 Ağustos gününü anıyoruz? Neden bugün önemli? Nazi Almanya’sı döneminde Romanlara, Yahudilere ve diğer azınlık gruplara ‘Size daha iyi yaşam standardı sağlayacağız’ diyerek toplama kamplarına götürdüler. Toplama kamplarında her gün binlerce insanlık dışı deneyler yapılarak bilimde ilerlemeye çalışılıyordu. Her gün yüzlerce katliam oluyordu. Fakat 1944 yılında, 2 Ağustos günü başta çocuklar olmak üzere; kadınlar ve yaşlılardan oluşan toplamda 2 bin 897 can 1 gecede dev fırınlarda yakılarak vahşice katledildi. Hükümetin yaşanan bu insanlık dışı vahşetle yüzleşmesi tam 60 yılını almıştır" diye konuştu.

"MUTLAKA KAZANACAĞIZ"

Küleş konuşmasını şu şekilde sürdürdü:

60 yılın ardından 2004 yılında Ukrayna yüksek Şurası, Uluslararası Roman Soykırımı’nı anma gününü anmaya yönelik bir yasa çıkardı. Bu yasadan sonra Avrupa devletlerinde ve Türkiye’de Romanlar, anılmaya, görülmeye ve saygı duyulmaya başlandı. Bugün burada Nazi ırkçılığının tekrar yaşanmamasını, insana yakışır bir yaşamın ve geleceğimizin temellerini geçmişe bakarak atıyor, atalarımızı saygı ve minnetle anıyoruz. Hak ve özgürlük mücadelemizi, insanca yaşam sağlanıncaya kadar sürdüreceğiz. Mutlaka kazanacağız!” dedi. 

MUTLU: NAZİLER YAKLAŞIK 230 BİN KİŞİYİ ÖLÜME MAHKUM ETMİŞTİ

Nazi Partisinin iktidara gelmesi ile birlikte Romanlar ve Yahudiler imha edilmesi gereken iki etnik grup olarak düşünüldüğü söyleyen  Konak Kent Konseyi Başkanı Hamit Mumcu, “Yaklaşık yüzyıl önce Almanca konuşulan ülkelerde Naziler sözde aşağı ırktan olanları yok etmek amacıyla Çigan, Zigeuner ve göçebe kökenli yaklaşık 230 bin kadar kişiyi yargılayıp ölüme mahkum etmişti.” şeklinde konuştu.

Mutlu konuşmasını şu şekilde sürdürdü:

‘HER YIL 220 BİN İLA 500 BİN ROMAN ANILIYOR'

“Naziler otuz binden fazla Çingenenin kafataslarını ölçmüş, kan örnekleri almış, göz renklerinin istatistiklerini çıkartmışlardı.” Nazilerin uyguladığı bu durum günümüzde yasayan Romanlarca hiç unutulmadı. Irkçılığa karşı direnme ve Romanlara karşı çıkarılan bu yasaların düzeltilmesi için mücadele hala sürmektedir. 1933’de Almanya’da Nazi Partisinin iktidara gelmesi ile birlikte Romanlar ve Yahudiler imha edilmesi gereken iki etnik grup olarak tanımlanmıştır. 1937 yılında Nüfus Biyolojisi ve Irksal Temizleme için Araştırma Merkezi kurulmuş ve imha çalışmaları tüm Avrupa’yı sarmıştır. 

II. Dünya Savaşı döneminde Yahudiler ve Romanlar şimdi Polonya sınırları içinde kurulmuş en büyük toplama, zorunlu çalışma, sistematik katliam, işkence ve imha yeri olan Auschuwitz kampına. getirildiler. 2 Ağustos 1944’de Naziler Auschwitz kampında bir günde 3 bin Romanı katledilerek soykırıma uğrattı. Her yıl bu tarihte, Nazilerin soykırımına uğrayan ve İkinci Dünya Savaşı'nda hayatını kaybeden 220 bin ila 500 bin Roman anılıyor. Resmi bir rakam olmasa da İan Hancook’a göre bu sayının 1.000.000 ile 1.500.000 olduğu bu sayılarının o dönemde Avrupa'da bulunan Roman nüfusunun yarısından fazlasına tekabül ediyordu. Sadece Auschwitz kampında 20.078 Romanın açlık, tıbbi yetersizlik, aşırı çalıştırma, hastalık ve gaz gibi nedenlerle yaşamlarını kaybettiği kayıtlara işlenmiştir. 

"HİÇBİR SOYKIRIMIN UNUTULMAMASI DİLEĞİYLE"

Avrupa Birliği Temel Haklar Ajansı raporuna göre günümüzde Romanların yüzde 80'i "fakirlik riski altında" yaşıyor. Romanlara uygulanan zulüm 1933 yılında başladı. Bu zulüm zamanla ayrımcılık şeklinde dönüştü. Alman yetkililer yapılanların "ırkçı temelli' olduğunu ancak 1979'ta kabul etti. Bu bağlamda Romanlar birçok Avrupalı için ikinci Dünya Savaşı'nın unutulmuş kurbanları oldu. Onların yaşamak zorunda kaldığı bu tarihi zulüm karşısında sessiz kalmamalıyız. Aradan geçen Yetmiş yıla rağmen Orta Avrupa Romanları olan Sitiler ve Romanlar her gün nefret, şiddet, ayrımcılık ve ırkçılıkla karşı karşıyalar, birçoğu barınma, eğitim ve sağlık gibi temel ihtiyaçlara ulaşmakta zorlanıyorlar.   

2 Ağustos 1944 Roman Soykırımının unutulmaması adına son yıllarda ülkemizde de çeşitli etkinlikler düzenlemektedir. Diğer soykırımlar gibi Roman Soykırımının da unutulmaması, Roman sorunlarının çözümü için samimi adımların atılması geçmişten günümüze gelen önyargıları birlikte kırmamız gerektiği inancındayız. Hiçbir soykırımın unutulmaması ve hesabının sorulması dileğiyle…