İzmir’in Aliağa ilçesinde söküm işlemlerinin yapılması planlanan Fransız “Raymond Croze” gemisinde yüksek miktarda asbest olmasının gündeme gelmesi tartışmalara sebep oldu. İzmir açıklarında söküm için bekleyen geminin akıbeti, son notifikasyon işlemlerinin ardından belli olacak.
Gemide 50 ile 100 ton arasında asbest içerdiği iddia edilirken, söküm işlemlerinin çevre ve halk sağlığına zarar vereceği belirtiliyor. Konuyla ilgili bilgilendirme yapan şirket ise gemide 4 tonun altında asbest bulunduğunu söyledi.
Söküm işlemlerini gerçekleştirecek olan Anadolu gemi Söküm Anonim Şirketi’nden açıklama yapıldı. Söküm işlemlerinin mevzuata uygun şekilde gerçekleştirileceği ifade edilen açıklamada, odalara da kapılarının açık olduğu dile getirildi.
Şirketin açıklamasında şu ifadeler yer aldı:
“Fransa’dan Aliağa gemi söküm bölgesine getirilerek, geri dönüşümü planlanan Raymond Croze isimli 3597 tonluk geminin, gemi söküm planı Çevre İl Müdürlüğü tarafından onaylanmış, IHM Raporu (Tehlikeli Atık Envanteri) uluslararası akredite kuruluş olan BV (Bureau Veritas) tarafından düzenlenmiştir. Gemide 4 ton asbest olduğu raporlanarak, ilgili kurumlarla paylaşılmıştır. Geminin tehlikeli atık bertarafı, Çevre bakanlığı tarafından onaylı firmalar aracılığıyla yapılacak olup, gemi söküm faaliyetleri devam edecektir. Her zaman olduğu gibi bu rutin bir işlem olup, çevre ve işçi sağlığına uygun olarak operasyonlar gerçekleştirilecek ve ilgili makamlara rapor edilecektir.
GEMİNİN KENDİSİ 3.597 TON
Medyada gündem olan Raymond Croze gemisi Fransız Devlet Telekom Şirketi’nin olup, atık envanter raporu Türkiye’de de akredite olan Bureau Veritas tarafından düzenlenmiştir. Geminin sökümü için en yetkin ve uygun şartları sağlayabilen, Avrupa Birliği gemi geri dönüşüm yönetmeliği 1257/2013 e uygun, Avrupa Birliği onaylı Anadolu Gemi Söküm firmasında geri dönüşüme alınması kararı alınmıştır.
Gemideki asbest muhteviyatı iddia edilen rakamların çok altında olup, 4 ton civarındadır. Tesis, söz konusu asbesti standart süreçlerinde olduğu gibi çevreye duyarlı ve yönetmeliklere uygun şekilde 3.taraf akredite, onaylı ve yetkin firmalara söktürecek olup bu bertaraf işlemi bitmeden, gemi söküm işlemine başlamayacaktır. İlgili kamu kuruluş ve bakanlık onaylarıyla ilerletilen bu süreç standart bir süreçtir. 3597 ton ağırlığı olan Raymond Croze gemisinde iddia edildiği gibi 100 bin ton asbest bulunması mesnetsiz ve akıl dışıdır. İddia edildiği gibi nükleer atık gibi tehlikeli bir maddenin bulunduğu iddiası da anlamsızdır. Mevzubahis gemi, kablo döşeme gemisi olarak kullanılmış olup, bir dönem İstanbul’ da 3.ncü köprü ayağı yakınlarında ve Çanakkale boğazında aktif rol almıştır.
Yine dış kaynaklar tarafından iddia edilen 5bin m2 alanda asbestli boyanın mevcut olduğu da asılsız bilgiler arasında yer almaktadır. Asbest içeren boya miktarı 2023’ de uluslararası akredite kuruluş olan BV (Bureau Veritas) tarafından düzenlenen IHM (Tehlikeli Atık Envanter Raporunda) 7 m2 olarak belirlenmiştir. Kaldı ki, aktif faaliyet gösteren gemiler her yıl uluslararası kuruluşlar tarafından denetlemeye tabi tutularak düzenlenen survey raporuna göre yeniden boya, tesisat, makine vs bakım ve revizyonları yapılmak suretiyle hizmetlerine devam edebilmektedirler. Yurtdışı müdahaleler ile, etik rekabet değerleri hiçe sayılarak, belli amaçlara hizmet eden platformlar üzerinden algı yaratma çabası aşikardır.
Asbest içerikli boya ve ürünlerinin bertarafı doğrudan tehlike riski oluşturan parçaların bütünüyle, onaylı bertaraf tesislerinin yetkili uzmanları tarafından ayrıştırılarak akredite olmuş tesislere gönderilmektedir.
Bu da olası bir riskin oluşmasını kökten çözmektedir. Kaldı ki şantiyemiz personeli bu proses esnasında doğrudan operasyona dahil olmayıp, tamamıyla bakanlık tarafından yetkilendirilmiş uzman personel tarafından operasyonlar gerçekleşmektedir.
ÇEVRE VE İŞÇİ SAĞLIĞI
Şantiyemize gelen gemiler baştankara yöntemiyle yanaştırılmakta olup, şantiye sahası tamamen beton yüzeye sahiptir. 2 adet mazgal yoluyla olası tüm sızıntılar toplanıp, ilgili tanklara pompalanıp sonrasında usulüne uygun olarak bertaraf edilmektedir. Bu vesileyle denize veya toprağa herhangi bir maddenin temas etmesinin önüne geçilerek çevre hassasiyeti korunmaktadır.
Çevresel risk değerlendirmeleri yapılmış olup, HongKong ve Basel konvansiyonuna uygun olarak tüm geri dönüşüm faaliyetleri monitör edilmekte ve hem Avrupa birliği konseyine ve hem de Çevre Bakanlığına bağlı kurumlara düzenli olarak rapor edilmektedir.
Şantiyemizde kullanılan teknoloji ve yöntemler Avrupa Birliği Çevre komisyonu tarafından onaylanmış olup, işçi ve çevre sağlığına olumsuz etki etmeyecek şekilde dizayn edilmiştir. Atıkların bertarafı tamamen Çevre bakanlığı tarafından kontrol ve denetime tabi olarak işletilerek Motat (Mobil Atık Takip Sistemi) sistemi üzerinden online olarak da izlenebilmektedir.
GEMİ SÖKÜM HAKKINDA BİLİNÇSİZCE KONUŞANLAR…
Gemi geri dönüşüm çalışmalarının ülkemizde bulunan başta demir çelik fabrikaları olmak üzere, birçok sanayiye hammadde sağlayarak hem döngüsel ekonomiye hem de ülkenin ekonomisine katkıda bulunduğu aşikardır. Mesnetsiz, dış kaynaklar tarafından ortaya atılan iddialar ülkenin itibarını zayıf düşürmekle birlikte, bu gemilerin başka ülkelere gönderilmesini sağlayarak, ülkemizde katma değer oluşumunun önüne geçmekte ve burada çalışan binlerce işçinin, yan sanayinin ve bu sektörde bulunan tüm çalışanların ekmeğiyle oynamaktadır.
Türkiye ve Dünya üzerinde bulunan gemi geri dönüşüm firmalarının içerisinde lider konumda olan AGS (Anadolu Gemi Söküm) firması, halihazırda 2017 yılında Hong Kong Konvansiyonu sertifikasını alan ilk firmalar arasında yer alarak, kalite, çevre, sağlık ve güvenlik yönetimi alanlarında ISO 9001:2015, ISO 14001:2015, ISO 45001:2018 ve ISO 30000:2009 standartlarına uygunluk göstererek Bureau Veritas tarafından belgelenmiştir. T.C Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı tarafından Gemi Söküm Yetki Belgeli ve Avrupa Birliği onaylı gemi söküm tesisidir. Ve bu cihetle konu hakkında uzman olan tüm teknik donanıma sahip Odaları ve ilgili heyetleri tesislerinde ağırlamaya ve gerekli bilgileri paylaşmaya kapısı açıktır.”