ANIL ARABACI / EGE’YE BAKIŞ - 30 Ekim 2020’de İzmir’de meydana gelen 6.9 büyüklüğündeki depremde 117 kişi hayatını kaybetmiş, deprem sonrası depremzedeler, hak ve taleplerinin çözümlerini bulmak ve Türkiye’deki diğer afetzedelere örnek olmak amacıyla İzmir Depremzedeleri Dayanışma Derneği'ni (İZDEDA) kurmuştu. 30 Ekim depreminin üçüncü yıldönümü yaklaşırken İZDEDA Kurucu Başkanı Haydar Özkan, deprem sonrası yapılan ve yapılmayanları değerlendiren bir basın açıklaması gerçekleştirdi.
Özkan, İzmirli depremzedelerin unutulduğunu, hak ve talepler bakımından ayrımcılığa maruz kaldığını belirterek, “Bizler İzmir depreminin üzerinden geçen 36 ayda nelerle karşılaştık hangi sorunlarımızı çözdük hangi sorunlarımız çözülemedi bunları sizlerle paylaşmak isterdik ancak çözülen sorunumuz maalesef bulunmuyor. Bundan sonra sırtı sıvazlanan, verilen sözlere inanan, sabırla bekleyen mülayim depremzede olmayacağız” dedi.
“HALA HAKKIMIZ İÇİN BOĞUŞUYORUZ”
Başkan Özkan, “Hala hakkımız için boğuşuyoruz” diyerek, depremin ardından dernek ev depremzedelerin gücüyle yapılan çalışmaları şöyle sıraladı:
“Derneğimiz tarafından Halk konut projesi geliştirildi. Halk konut sayısı 51’e ulaştı. Emlak Konutun İzmir’de yıkılan konutları yapması için derneğimiz yaptığı görüşmeler olumlu sonuç vermiş, 13 adet binamızla anlaşma sağlanmıştır. Ayrıca Emlak Konutun 5 kat değil 7 katlı olarak yapılmasını sağladık. Depremzedelerimize 36 aydır kesintisiz psikolojik destek vererek onların hayata tutunmalarını sağlamayı amaçlıyoruz. 500 depremzede öğrencimizin hayatlarına dokunarak gerek maddi gerek manevi destek ve danışmanlık yaptık Dezavantajlı bireyler için çalışmalar yürütüp, onların ihtiyaçları için hayırseverler, yerel yönetim ve iktidar arasında köprü olduk.”
YAPILMAYANLAR, YAPILANDAN DAHA ÇOK!
Deprem sonrası yapılmayanlar listesinin yapılan listesine göre daha fazla olduğunun altını çizen Özkan, “Rezerv alanda teslim edildiği duyurulan ve vatandaşların kullanımına başladığı konutlarda çok sayı da eksiklikler olduğu bilgisi gelmekte. Bizlerinde alanda gördüğü eksikliklerle ilgili müttehitlerle iletişime geçilse de sorunlar göz ardı edilmekte. Evlerine geçemeyen vatandaşlar ise bunlara rağmen aidatlarını vermeye ediyorlar. ‘Teslim edilen’ dairelerin eksiklikleri tamamlanmamasından kaynaklı hala kira ücreti ödemeye devam ediyoruz” ifadelerini kullandı.
“İZMİRLİNİN TEMSİLCİSİ 28 MİLLETVEKİLİ NİYE SESSİZ KALMAKTA?”
Çözülemeyen en önemli sorunlarının kredi desteğin olduğunu söyleyen Özkan, “Sözü geçen 0,79 faiz oranı 10 yıl vade 1 milyon 250 bin TL krediyi yukarıda bahsettiğimiz gibi sadece 1 bina kullanabildi. Faiz oranı 2,59’a yükseldi. 5 Ekim 2023 tarihinde yayınlanan Cumhurbaşkanlığı kararnamesinde orta ve üstü seviyedeki hasarlı binalar için verilen hibe ve kredi desteği sadece 6 Şubat depremzedeleri ve 11. il olarak ilave edilen Elâzığ depremzedelerini kapsamaktadır. Bu karar İzmir depremzedelerini derinden yaralamıştır. Peki İzmir’in, İzmirlinin temsilcisi 28 milletvekili bu konuda niye sessiz kalmaktadır?” diye konuştu.
“MAĞDURİYETLER 36 AYDIR DEVAM EDİYOR”
Özkan, 36 ay geçmesine rağmen depremzedelerin maddi yetersizlik nedeniyle hala hasarlı konutlarda oturduğunu belirterek şunları söyledi:
“Kapıcılar ve kiracılar için bir türlü çözüm bulunamadı. Mağduriyetler 36 aydır devam ediyor. 36 aydır mahkeme kapılarında ödediğimiz DASK sigortalarının karşılığını almak için mücadele verip para harcıyoruz. Türkiye’de deprem için toplanan ancak 30 Ekim’de yararlanamadığımız deprem vergisini 36 aydır vermeye devam ediyoruz. Bunların yanı sıra 6 Şubat depremi sonrası bir kereye mahsus toplanan 2 defalık MTV vergisini biz İzmir depremzedeleri de veriyoruz. Bayraklı’da yıllardır oluşan demografik yapı 30 Ekim sonrası maddi yetersizliklere boyun eğiyor. İlçe sınırlarında bulunan demografik yapıda büyük oranda bir değişim söz konusu. İzmirli depremzedelerin kadar mütekaitlerin iki dudağının arasına bırakıldı. Aracı olması gereken kurumlar depremzede yanında yer alıp hak mağduriyetlerinin önüne geçemedi.”
“ARTIK YOL AYRIMINDAYIZ”
Depremzedenin dayanak psikolojisi ve maddi gücünün kalmadığını söyleyen Özkan, “Bizler 30 Ekim 2020 depremzedeleri olarak 36 ay sonunda artık yol ayrımındayız. İlk günden beri söylediğimiz ya bir yol bulacağız ya bir yol açacağız sloganının sonuna geldik. Önümüzdeki 30 Ekim 2024’e kadar ya evlerimizi yapacağız ya da bu diyardan yol alacağız” diyerek isyan etti.
KESKİN: İZMİRLİ DEPREMZEDELER AYRIMCILIĞA MARUZ KALDIİZDEDA Başkan Yardımcısı Aytekin Keskin ise Halkkonut projesine ilişkin bilgi verirken kredi sorunun onları için de büyük handikap olduğunu belirterek şunları söyledi:"6 Şubat depreminden sonra merkezi hükümet depremzedeler için bazı kampanyalar yaptı. Ama İzmirli depremzedeler ayrımcılığa maruz kaldı. Bu haksızlığı reddediyoruz. Halk konut projesi 15 Haziran 2022’de Dilber Apartmanıyla başladı ve 51 konut 3 bin 500 bağımsız bölüme ulaştı. Bizim de en büyük sorunumuz kentsel dönüşüm kredisi faiz oranları. 15 Ağustos’ta 0,79 olan faiz oranı iki ay sonunda yaklaşık 4 kat arttı. Büyük çoğunluğu emekli olan kooperatif ortaklarımız depremzedelerimiz 8 ay önce 10 bin lira ödemek zorunda kalırken bugün 25 bin lira vermek zorunda kalıyorlar. Bizim yetkililerden istediğimiz kentsel dönüşüm kredi faiz oranlarının çok daha düşük tutulması. Bugün sadece kaba inşaat 1 milyon, evlerin yapımı ise 2 milyon civarında. Bu da 10 yıl boyunca ayda 28-30 bin ödeme demektir. Depremzedelerin bunu ödeyebilmesi imkansız. Dolayısıyla bizim yetkililerden istediğimiz kredi faiz oranlarının 0,79’da sabit tutulması.”